Temir yo‘l transportida qo‘llaniladigan ko‘p kanalli aloqani tashkillashtirishning dolzarb masalalari tavsiflandi, analog va raqamli uzatish tizimlarining eng asosiy qurilmalari ko‘rib chiqildi.
O‘quv qo‘llanma «Temir yoi transportida tezkor texnologik aloqadan foydalanish bo‘yicha ustasi» mutaxassisligi yo‘nalishi bo‘yicha tahsil olayotgan temir yo‘l transporti kollejlarining talabalariga va «Telekommunikatsiya» yo‘nalishi bakalavrlariga moijallangan.

• KIRISH
• 1. BOB. AXBOROT UZATISH PRINSIPI
• Elektr aloqa vositasi yordamida axborot uzatish
• Ikki tomonlama past chastota kanallarini qurish
• 2. BOB. KANALLARI CHASTOTA BO‘YICHA AJRATILGAN UZATISH TIZIMLARINI TASHKIL ETISH
• Kanallari chastota bo‘yicha ajratilgan uzatish tizimida kanal signallarini shakllantirish prinsiplari
• Kanallarni chastota bo‘yicha ajratiladigan uzatish tizimining tuzilish sxemasi
• Kanal signallarini shakllantirish
• Amplitudaviy modulatsiyalangan signallarni uzatish usullari
• Amplitudaviy modulatsiyalangan signallar uzatilayotganda vujudga keladigan kvadraturaviy buzilishlar
• Bir yondosh polosali shakllantirish usullari KChA UT kanallari va traktlaridagi buzilishlar
• BYoP li shakllantirishning filtrlash usuli
• Chastotani ko‘p marta o‘zgartirish
• BYoP li shakllantirishning fazalari farq qiladigan usuli
• Kanallari chastota bo‘yicha ajratilgan uzatish tizimining kanallari va traktlaridagi buzilishlar
• 3. BOB. KANALLARl VAQT BO‘YICHA AJRATILGAN UZATISH TIZIMLARINI TAShKIL ETISH
• Kanallari vaqt bo‘yicha ajratilgan uzatish tizimini tashkil etish prinsiplari va uning ishlashining o‘ziga xos xususiyatlari
• Kanallarni vaqt bo‘yicha ajratilgan uzatish tizimining tuzilish sxemasi
• Vaqt bo‘yicha ajratilgan uzatish tizimlarini tashkil qilishda impulsli modulatsiya turini tanlab olish
• Kanallari vaqt bo‘yicha ajratilgan uzalish tizimining kanallari o‘rtasida vujudga keladigan o‘zaro o‘tuvchi ta’sirlar
• Faza-impulsli modulatsiya asosida tashkil qilingan kanallari vaqt bo‘yicha ajratilgan uzatish tizimining umumiy tuzilish sxemasi
• 4. BOB. RAQAMLI UZATISH TIZIMLARINI TASHKILQILISH
• Raqamli uzatish tizirnlaridagi signallarni shakllantirish va uzatishning umumiy prinsiplari
• Signallarni sath bo‘yicha kvantlash
• Kvantlangan signallarni kodlash
• Raqamli uzatish lizimining umumiy tuzilish sxemasi
• Raqamli uzatish tizimlaridagi sinxronizatsiyalash turlari
• Raqamli signallarni regeneratsiyalash prinsiplari
• Raqamli uzatish tizimlarida liniyaviy kodlash
• Kodlashning farqlari kodlanadigan usullari
• Raqamli uzatish tizimlari iyerarxiyasi
• Delta-modulatsiya
• Impuls-kodli modulatsiya asosida tashkil qilingan raqamli uzatish tizimi iyerarxiyasi
• Raqamli oqimlarni plezioxron raqamli iyerarxiyada birlashtirish
• Raqamli oqimlarni sinxron raqamli iyerarxiyada birlashtirish
• 5. BOB. OPTIK TOLALl UZATISh TIZIMLARINI
• TASHKIL QILISH ASOSLARI
• Optik aloqa, uning afzalliklari va qo‘llanish sohalari
• Optik tolali uzatish tizimining uinumiy tuzilish prinsiplari
• FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

Asosiy tushunchalar va ta’riflar. Shaxsiy munosabatdan jamiyatdagi munosabatgacha, imo-ishoralar, mimikalar, qoyatoshlardagi rasmlar, tovushlar, yorug‘lik (tutun), pochta, vuk hamda yo‘lovchilarni otli aravada tashish orqali va optik semafor yordamida amalga oshiriladigan oddiy bog‘lanishlardan boshlab turli-tuman axborotni saqlash, taqsimlash, ishlov berish, qabul qilish va uzatishni ta’minlovchi ulkan telekommunikatsiya tizimlari va tarmoqlarini yaratishgacha bo‘lgan aloqa vositalarining muttasil va jadal suratda rivojlanishi insoniyat sivilizatsiyasining taraqqivoti hisoblanadi. Axborot so‘zi orqali, u qanday usulda taqdim etilishidan qat’i nazar, voqealar, hodisalar, jarayonlar, tushunchalar hamda dalillar, jismlar va insonlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar majmuyi tushuniladi.

Axborot manbayidan iste’molchiga uzatish uchun uning taqdim etilayotgan ko‘rinishi ma’lumot deviladi. Telekommunikatsiva sohasiga muvofiq ma’lumot – bu elektromagnit signallar yordamida elektr aloqa vositalari orqali uzatilayotgan axborot. Telegrammalarning matni, nutq, musiqa, fototelegramma-faks, televizion tasvir, hisoblash mashinalarining chiqishidan olinayotgan ma’lumotlar, teleboshqaruv va telenazorat tizimlaridagi komandalar va boshqa ma’lumotlar misol bo‘la oiadi...