Монографияда балиқчилик хўжаликларини юритиш ва карп туридаги балиқларинбиологияси, мамлакатимиз минтақаларида карп туридаги балиқларни белгиланган биомеъёрлар асосида поликультура усулида парваришлар тўғрисида маълумотлар келтирилган. Шунингдек ховуз балиқчилик хўжалигини интенсификациялаш усуллари, аралаш туридаги балиқчилик хўжаликлари ишини юритиш, истеъмолбоп балиқларни сақлаш ва ташиш, уларнинг душманлари, касалликлари ва уларга қарши курашиш масалалари ёритилган.
Монография балиқчилик, балиқчилик соҳасида юритаётган тадбиркорларга, илмий ходимларга ва шу соҳада билим олаётган магистрантлар, талабалар, профессионал коллеж ўқувчиларига мўлжалланган.
КИРИШ .......................................................... ................... 3
I. БАЛИҚЧИЛИК ХЎЖАЛИКЛАРИ ТУРЛАРИ ВА
УЛАРДА БАЛИҚ ЕТИШТИРИШ УСУЛЛАРИ ................................8
II. СУВ – БАЛИҚЛАР ЯШОВЧИ МАКОН . ....................................11
2.1. Сувнинг хусусиятлари ...................................................11
2.2. Балиқ етиштиришда сув ҳавзаларидаги сувнинг сифатига
қўйиладиган талаблар .............................................................17
III. БАЛИҚЛАР БИОЛОГИЯСИ .....................................................19
3.1. Балиқларнинг тана тузилиши ...............................................19
3.2. Балиқлар яшаш тарзининг асосий звенолари ...........................21
3.3. Балиқларнинг кўпайиши. ........................................................21
3.4. Балиқларнинг ўсиши ва ривожланиши ............................24
3.5. Балиқларнинг ўсишини ўрганиш услублари .........................28
3.6. Балиқлар ёшини аниқлаш ...................................................32
3.7. Балиқларнинг озиқланиши ва уни ўрганиш
услублари ..................................................................................3 5
3.7.1. Балиқларнинг озиқланиши .................................................35
3.7.2. Балиқлар озиқланишини ўрганиш услублари ..................36
3.7.3. Озиқланишнинг сифат жиҳатидан тавсифи .....................38
3.7.4. Озиқланишнинг сон жиҳатидан тавсифи .....................39
3.8. Карп балиқларининг етиштириладиган турлари
тавсифи ..............................................................................................39
IV. ҲОВУЗДАГИ ТАБИИЙ ОЗУҚА ТИЗИМЛАРИ ҲАҚИДА......46
4.1. Ҳовуз табиий озуқа базаси тизимини ўрганиш ..................48
4.1.1. Юксак ва тубан (фитопланктон) сув ўсимликлари ................48
4.1.2. Микроскопик майда ҳайвон организмлари – зоопланктонлар
биомассаси, қўнғиз ва уларнинг личинкалари ..............................49
V. БАЛИҚЧИЛИК ХЎЖАЛИГИ ҲОВУЗЛАРИ .............................53
5.1. Балиқ етиштирувчи ҳовуз группалари – категориялари .........53
5.2. Ҳовузлар қурилишига белгиланган техник меъёрлар ва
ҳовузларда карп туридаги балиқларни кўпайтириш, етиштириш
ҳамда сақлашга белгиланган вақтинчалик балиқчилик
биомеъёрлари ...........................................................................55
5.3. Балиқ ҳовузларини қуриш ...................................................76
VI. ҲОВУЗ БАЛИҚЧИЛИК ХЎЖА ЛИГИДА КАРП ТУРИДАГИ
БАЛИҚЛАРНИ ПОЛИКУЛЬТУРА УСУЛИДА ЕТИШТИРИШ
АСОСЛАРИ ................................................................................79
6.1. Асосий технологик чора-тадбирлар ......................................79
6.2. Асосий балиқ етиштириш босқичлари ..................................80
6.3. Ҳовуз балиқчилигида интенсификация усуллари .................80
6.3.1. Ҳовузларни ўғитлаш, оҳаклаш .............................................81
6.3.2. Балиқларни озиқлантириш ....................................................83
6.3.3. Ҳовузларнинг табиий озуқа базасини яхшилаш ..............98
Моиналарни кўпайтириш...............................................................98
Дафнияларни кўпайтириш ............................................................99
Артемияларни кўпайтириш ........................................................99
Планктон ва қисқичбақасимонларни ўстириш ҳовузларида
маданийлаштириш ..................................................................100
6.4. Она балиқлар тўдасини шакллантириш ва
балиқларни урчитиш .............................................................102
6.4.1. Карп балиқларининг репродуктив биологияси ...............102
6.4.2. Насл берувчи балиқлар тўдасини шакллантириш ........104
6.4.3. Насл берувчи балиқларни урчитишга тайёрлаш .........107
6.4.4. Карп балиғини «табиий увилдириқ қўйиш»
усулида урчитиш .....................................................................109
6.4.5. Балиқларни сунъий йўл билан такрор кўпайтириш ............112
Карп балиғини сунъий ур читиш биотехнологияси ..................113
Ўсимликхўр балиқларни сунъий урчитиш
биотехнологияси .....................................................................119
6.4.6. Увилдириқ урчитиш ва личинкаларни вақтинча
сақлаб туриш ..........................................................................124
6.5. Балиқ урчитиш манбасини етиштириш .................................129
6.5.1. Личинкаларни балиқча босқичига қадар ўстириш .............129
6.5.2. Бир ёзги балиқчаларни ўстириш ......................................136
6.5.3. Бир ёзлик балиқлар қишлови ..........................................146
6.6. Товар (сотиладиган) балиқларнинг етиштирилиши ..........147
6.7. Карп туридаги балиқларни поликультура усулида
етиштиришнинг афзалликлари ва ҳовузларга
этхўр-йиртқич балиқлар киритиш ..................................................153
6.8. Балиқчилик хўжалигида кейинги йилги балиқчилик
мавсумига тайёргарлик ишларининг бажарилиши .......................155
VII. БАЛИҚЛАРНИ САҚЛАШ ВА УЛАРНИ ИСТЕЪМОЛГА ЧИҚАРИШ ......157
VIII. ТИРИК БАЛИҚЛАРНИ ТАШИШ ........................................158
IX. АРАЛАШ ТУРДАГИ БАЛИҚЧИЛИК
ХЎЖАЛИКЛАРИ ...........................................................................165
9.1. Балиқ-ўрдакчилик хўжаликлари .............................................165
9.2. Шоли-балиқчилик хўжалиги ...................................................166
X. БАЛИҚЛАРНИНГ КУШАНДАЛАРИ, УЛАРДАН
САҚЛАНИШ, КАСАЛЛИКЛАРИ ВА УЛАР БИЛАН
КУРАШИШ ...................................................................................168