Mualliflar

Muhammadsoli Masharipov – To‘rtko‘l shahrida ziyoli oilada tug‘ilgan. 1968 yil “Respublika yoshlar mukofoti” sovrindori. 1982 yil “Qoraqalpog‘iston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan Madaniyat xodimi”, “Mehnat shuhrati medali” va “Mustaqillikning 10 yilligi” nishoni sohibi, O‘zbekiston va Qoraqalpog‘iston Jurnalistlar uyushmasi a’zosi. “Hofiz Otajon”, “Oynai Jahon” qissalar, “Qoraqalpoqnoma”, “O‘zbekistonim”, “Turon Bulbuli”, “To‘rtko‘lim”, “Kamalak” qasida va dostonlar muallifi. “To‘rtko‘l va To‘rtko‘lliklar”, “Qoraqalpoq suri”, “Orol kecha va bugun”, “Qambarning oltin sozi”, “Jayhun jozibasi”, “Ellikqal’ada bahor”, “Nazm va Navo” kabi bir qator videofilmlari televidenie Oltin fondidan munosib joy olgan.

S. Ya. Marshak 1887-yilda Voronej shahrida tug‘ilgan. Peterburgdagi gimnaziyani tugatib, 1912-yil Angliyaga yo‘l oladi. U London universitetining san’atshunoslik fakultetida o‘qish bilan birga ingliz tilini mukammal o‘rganib, Shekspir, V. Bleyk, R. Byorns, Kipling, J. Rodari hamda R. Tagor kabi mashhur shoir va adiblarning asarlarini rus tiliga mahorat bilan o‘giradi. S. Ya. Marshak jahon va sharq ertaklari, afsonalari asosida bolalar uchun qator asarlar yaratadi. O‘z navbatida adabiyotshunoslar unga «Kichkintoylar she’riyatining marshali» deb yuksak baho berishgan. Shoirning ayrim asarlari Sh. Sa’dulla, Q. Hikmat hamda H. Sharipov kabi ustozlarimiz tomonidan o‘zbek tiliga tarjima qilingan. Mazkur kitobga Samuil Yakovlevich Marshakning sharqu-g‘arb afsonalari asosidagi she’rlari jamlangan. Shoir 1964-yilda Moskva shahrida vafot etgan.

Markes 1927 yilda Kolumbiyaning shimoli-g‘arbida joylashgan Arakatuka degan shaharchada dunyoga kelgan. Gabo (Gabriel) hayotida o‘chmas iz qoldirgan kimsa uning bobosi iste’fodagi polkovnik Nikolos hisoblanadi. Uning hayoti aksar sahifalaridan o‘z romanlarida foydalandi. «Bobom va buvim, - deb eslaydi Markes, - jinlar bilan to‘lib ketgan eski uyda yashar edilar. Ularning har ikkisi ham irimchi bo‘lib, g‘aroyib tasavvurga ega bo‘lganlar...». Gabrielning otasi dorishunos bo‘lib, u o‘g‘lining ham farmatsevt bo‘lishini istar edi. Gabriel esa advokatlik kasbini orzu qildi. Markes dastlabki hikoyasini 17 yoshida yozgan va 60-yillarga qadar uning asosiy kasbi jurnalistika bo‘lib qoldi. Uning bu faoliyati Bogotada, «El Espektador» («Sharhchi») ro‘znomasidan boshlandi. Adib yozuvchi sifatida shakllanar ekan, ko‘proq Xemintuey, Kafka va ayniqsa Folkner ijodidan ko‘proq bahramand bo‘lgan. Yozuvchi Parijda, Venesuelada, Meksikada va Toshkentda ham bo‘lgan. Asarlari; «Xosiyatsiz soat» (1961), «Katta onaning dafn etilishi», «Polkovnikka hech kim yozmaydi», «Tanholikning yuz yili» (1965-1966), «Oqsoqolning kuzi» (1975, unda Lotin Amerikasini dahshatga solgan hokimi mutlaq to‘g‘risidagi afsona aks ettirilgan va fosh qilingan), «Otkora qotillik qissasi» (1981) va boshq.