Мазкур асарда милоддан аввалги VII-V асрлар оралиғида битилган «Зуо Чжуан» («Зуо [Чюминг] баёни»), «Эршиси ши» («24 тарих») деб номланган сулолалар тарихи мажмуйидан ўрин олган 8та сулола тарихлари, VIII-XII асрлар оралиғида ёзилган 3та йирик тарихий асарлардаги Марказий Осиё халқлари этник тарихига оид маълумотларнинг айрим қисмлари илк бор аслият асосида ўзбек тилига илмий таржима қилинган ҳолда келтирилган. Шунинг билан бирга таржимага жалб этилган маълумотларда тилга олинадиган этник атамалар юзасидан ўтказилган тадқиқотлар ўқувчилар эътиборига ҳавола этилди.

Таржималар ва тадқиқотларни амалга оширишда муаллиф Хитой Халқ Республикаси (ХХР)да хитой ва уйғур тилларида нашр этилган тарихий асарлардан ҳамда турли хитой луғатларидан кенг фойдаланган.

Асар Марказий Осиё, хусусан, Ўзбекистон тарихининг манба асосини бойитишда муҳим илмий аҳамият касб этади. У мутахассислар, олий ўқув юртларининг ўқитувчилари, талабалар ва кенг доирадаги китобхонлар учун фойдалидир.

Ушбу китоб 2012-2016 йиллар учун режалаштирилган «ФА-Ф1-Г028: Марказий Осиё этник тарихига оид шарқ тилларидаги қадимий ва ўрта аср манбаларидаги маълумотлар» номли фундаментал тадқиқот лойиҳаси асосида ёзилган ва нашр этилди.

М У Н Д А Р И Ж А

КИРИШ........................................................... …………………...............3

1-ҚИСМ: ТАРЖИМАЛАР

МИЛОДДАН АВВАЛГИ II-I МИНГ ЙИЛЛИКДАГИ

ИЛК ТУРКЛАРГА ОИД МАЪЛУМОТЛАР ............................................23

III-V АСРЛАРДАГИ ТУРКИЙ ҚАБИЛАЛАРГА ОИД

МАЪЛУМОТЛАР ……………………………………………………….25

ТУРК (ТУЖЮЭ) ҚАБИЛАСИГА ОИД

МАЪЛУМОТЛАР ........................................................................................38

КУШОН ДАВЛАТИ АСОСЧИЛАРИ ДАЙ-РУЗИЕ

(ДА-ЮЭЧЖИ)ЛАРГА ОИД МАЪЛУМОТЛАР......................................82

САКЛАРГА ОИД МАЪЛУМОТЛАР......................................................105

СУТЭ (СУҒД)ГА ОИД МАЪЛУМОТЛАР.............................................107

ҚАДИМГИ ФАРҒОНА АҲОЛИСИГА ОИД

МАЪЛУМОТЛАР......................................................................................112

ЯЙПАН (ЮЭПАН)ЛАРГА ОИД МАЪЛУМОТЛАР...........................113

2-ҚИСМ: ТАДҚИҚОТЛАР

ХИТОЙ МАНБАЛАРИДАГИ КВЭЙ-ФАНГ (ГУЙ-ФАНГ),

КИАНГ (ЧЯНГ), ТИЕЙ (ДИ) ВА РИВЕМ (РУНГ)

ЭТНОНИМЛАРИ ҲАҚИДА ..................................................................123

ҲУНЛАРНИНГ ЭТНИК КЕЛИБ ЧИҚИШИГА

ОИД ЯНГИ ҚАРАШЛАР .........................................................................201

УЙҒУР ЭТНОНИМИНИНГ КЕЛИБ ЧИҚИШИ ВА УНИНГ

БИЛАН АТАЛГАН ҚАБИЛАЛАР.................................. ………….229

ХИТОЙ МАНБАЛАРИДАГИ «ТУЖЮЭ» ЭТНОНИМИ …………..289

СУҒД АТАМАСИ ХИТОЙ МАНБАЛАРИДА.................... …………297

ХИТОЙ АТАМАСИНИНГ КЕЛИБ ЧИҚИШИ.....................................308

ФОЙДАЛАНИЛГАН МАНБАЛАР ВА АДАБИЁТЛАР.... ……………311

ИЛОВАЛАР …………………………………………………………..325