Таниқли нейропсихолог Зарифбой Ибодуллаевнинг "Асаб ва руҳият" номли китобининг 3-нашри чиққанига ҳали бир йил бўлмасдан унинг тўлдирилган 4-нашри эътиборингизга ҳавола қилинмоқда. Китоб ҳақида ОАВ ва ижтимоий тармоқларда жуда кўп илиқ фикрлар айтилди ва таклифлар билдирилди. Деярли барча таклифлар 4-нашрнинг янги мавзуларига айланган.

Кенг омма учун мослаб ёзилган ушбу китоб Сиз азизларга манзур бўлади деган умиддамиз.

Тўртинчи нашрига сўз боши........................................................................ 3

Учинчи нашрига сўз боши........................................................................... 4

Иккинчи нашрига сўз боши......................................................................... 6

Биринчи нашрига сўз боши......................................................................... 6

I ҚИСМ. АСАБ КАСАЛЛИКЛАРИДА БЕМОРЛАР ПСИХОЛОГИЯСИ

Асаб системаси ҳақида биласизми?............................................................. 10

Дисциркулятор энцефалопатия қандай касаллик?........................................ 16

Инсультдан сақланинг................................................................................ 17

Инсульт ўтказган бемор ва унинг яқинларига

фойдали маслаҳатлар................................................................................. 27

Эпилепсия ва тутқаноқ синдроми ............................................................... 28

Абсанс - бу кичик эпилепсиями?.................................................................. 43

Менингит нима?......................................................................................... 46

Менингоэнцефалит ҳақида нималарни биламиз?.......................................... 47

Паркинсонизм қандай касаллик?................................................................. 48

Паркинсон касаллиги аниқланган беморга ва унинг

яқинларига 10 та зарур маслаҳат................................................................ 53

Миянинг ички босими ошиши хавфлими?...................................................... 54

Гийен-Барре синдроми қандай касаллик?...................................................... 62

Тарқоқ склероз ҳақида биласизми?............................................................... 63

Миастения - мускуллар толиқишими? ........................................................... 65

Юзим нега қийшайиб қолди? ....................................................................... 67

КТ ва МРТ ҳар доим ҳам ташхисни тўғри аниқлайдими?.................................. 67

Бош мия атрофияси - у қандай ҳолат?........................................................... 68

Бош мияда киста бўлиши хавфлими?............................................................ 69

Остеохондроз қандай касаллик?.................................................................... 69

Диск чурраси шу қадар хавфлими? ............................................................... 71

Вегетатив дистония синдроми нима?.............................................................. 72

Мигренда бош оғриғи шу қадар кучли бўладими?............................................ 73

Зўриқиш бош оғриғи нима? ........................................................................... 75

Пешонада кучли оғриқлар.............................................................................. 77

Энса нега оғрийди?........................................................................................ 77

Уч шохли нерв шамоллаши ёки юздаги санчувчи оғриқлар ............................... 79

Уйқу бузилишлари сабаби нима?..................................................................... 79

Бош нега айланади? ...................................................................................... 80

Миопатия ҳақида ёҳуд мускуллар нега озади? ................................................. 83

Бемор нега чайқалиб юради ёки атаксия нима?................................................ 86

Гиперкинезлар ёки титроқлар нега кузатилади?................................................ 86

Тик ёки қовоқ нега учади? .............................................................................. 88

Қўллар нега титрайди?.................................................................................... 89

Юздаги оғриқлар сабаби нима?........................................................................ 90

Сурункали чарчаш синдроми............................................................................ 91

Иккала тизза нега қақшаб оғрийди?................................................................. 92

Асабдан ҳам тана ҳарорати кўтариладими?........................................................ 92

Деменция - бу тафаккур бузилишими?.............................................................. 93

Олигофрения ёки боланинг нега ақли заиф?..................................................... 95

"Безовта оёқлар” синдроми ҳақида................................................................... 97

II ҚИСМ. РУҲИЙ БУЗИЛИШЛАРДА БЕМОРЛАР ПСИХОЛОГИЯСИ

Ўсмирдаги тажовузкорлик сабаби нима?........................................................... 99

Фикрим ёмонми ёки ҳулқим?........................................................................... 101

Эгоист-уким? ................................................................................................. 103

Психологик иммунитет нима?........................................................................... 104

Психологик портрет деганда нимани тушунамиз? .............................................. 105

Психопат - у қандай одам?............................................................................... 105

Руҳий ногиронлар - улар кимлар?..................................................................... 107

"Ҳашаматли ҳаёт” синдроми ............................................................................. 110

Психосоматик синдромлар ҳақида биласизми?.................................................... 112

"Бебош бола” синдроми .................................................................................... 119

Невроз касалликми ёки ёмон характер?............................................................. 125

Истерия - неврознинг бир турими?..................................................................... 126

Ипохондрия касаллиги ҳақида........................................................................... 128

Миядан кетмайдиган фикрлар ёки психастения.................................................... 129

Психоген бош оғриғи нима?................................................................................ 129

Обсессия ва компульсия нима? .......................................................................... 132

Ўта сезгирлик ёки психоген гиперестезия ........................................................... 133

"Врач йўқлиги синдроми”.................................................................................... 133

Фобия ва қўрқув битта касалликми?.................................................................... 135

Хотиранега бузилади?........................................................................................ 136

Тиббий психолог - у ким?................................................................................... 137

Буюк Фрейд ва унинг психоанализ таълимоти ...................................................... 140

Шахс ва қизиқишлар ҳақида биласизми?.............................................................. 150

Психологик ёшми ёки биологик?........................................................................... 155

Бола нега дудуқланади?....................................................................................... 156

Оиланинг уч тоифаси........................................................................................... 157

Чапақайлик ҳақида биласизми?............................................................................ 158

"Нейрореспиратор синдром” ёҳуд нафас нега бўғилади? ........................................ 160

Леонгард бўйича шахснинг 10 тоифаси.................................................................. 161

Сиз қайси темпераментга мансубсиз? .................................................................... 167

Депрессия қандай касаллик?................................................................................. 168

Апатия - бу депрессиями?..................................................................................... 174

Мавсумли депрессия ҳам бўладими?...................................................................... 175

Депрессиядан чиқиш учун ухламаслик керакми? .................................................... 175

Депрессияни тест орқали аниқласа бўладими?......................................................... 176

Депрессияни психотерапиясиз даволаб бўлмайдими?............................................... 179

Жисмоний тарбия ва спорт невроз ва

депрессиядан чиқарадими?.................................................................................... 180

Дистимия - бу кайфият бузилишими? ..................................................................... 181

Кайфият нега ўз-ўзидан бирдан кўтарилади-ю,

кейин яна тушиб кетади?........................................................................................ 181

Инсон негаўз жонига қасд қилади?......................................................................... 182

Оилавий психотерапевт - у ким? ............................................................................ 191

Психоаналитик беморни невроз ва

депрессиядан қандай чиқаради?............................................................................. 192

Ўзимга-ўзим психотерапевт. Шу мумкинми?!............................................................ 193

Хавотирни тест орқали аниқлаш мумкинми?............................................................ 194

Шахсий хавотирнинг бўлмаслиги ёмонми?............................................................... 197

Ўз шахсимни билгим келади ёки Айзенк тести нима?................................................ 200

Камухлашнинг оқибати ёмонми?............................................................................. 207

IIIҚИСМ. ҲАЁТИЙ ВОҚЕАЛАР, ИНТЕРВЬЮЛАР ВА АФОРИЗМЛАР

Матонатли Дилдора............................................................................................... 209

Тафаккур ва ақл бир хил маънони англатадими?...................................................... 211

Врач, табиб ва бемор............................................................................................. 216

"Замонавий маугли" синдроми................................................................................. 220

Хоразмлик табиблар қандай даволашган? ............................................................... 225

Бром даволадими ёки обрў?.................................................................................... 225

Ажойиб операция .................................................................................................. 227

Оддийликнинг фазилати......................................................................................... 231

Одил ҳакам............................................................................................................ 234

Кома ва она меҳри ................................................................................................. 235

"Бақа ютган аёл тақдири”........................................................................................ 236

Ҳақиқий тиббиётҳақида эртак.................................................................................. 239

Ихлос илмий томондан исботланганми? ................................................................... 240

Бир кўзли дажжол қачон ерга тушади?..................................................................... 242

Ҳақиқатни сўзлатувчи тест...................................................................................... 245

Ғалати туш ёки тўдабозлик...................................................................................... 247

Доктор Хаус феномени............................................................................................ 247

Вақти йўқ олимлар.................................................................................................. 248

Хотира нима-ю, ақл нима?....................................................................................... 249

Эҳтиёт бўлинг дори................................................................................................. 249

"Шифохона синдроми" деган касаллик ҳам борми?.................................................... 250

Фидойи инсон......................................................................................................... 252

Сеҳрли қўллар ....................................................................................................... 252

Менинг қаҳрамоним ким бўлган?.............................................................................. 254

Тушга кирган физика ............................................................................................. 255

Амбидекстрия ҳақида таълимот................................................................................ 256

Волидаи муҳтарама онажоним.................................................................................. 258

Қиблагоҳим отам...................................................................................................... 259

Илмга бахшида умр.................................................................................................. 261

Аллома ................................................................................................................... 268

Энг буюк тарбиячи - бу Ҳаёт!................................................................................... 269

Қўрқоқлик оқибати фалокатдир ............................................................................... 270

Ёмон туш кўриш ёмонми? ......................................................................................... 272

Мускули кучли бўлса, руҳияти ҳам кучли бўладими?................................................... 273

12 ёш психологияси ёхуд ёш ота-оналарга маслаҳатлар.............................................. 274

Она пинжида улғайган ўғил: сабаб ва оқибатлар......................................................... 275

Дуо психологияси...................................................................................................... 279

Ҳақоратли сўзнинг инсон руҳиятига таъсири .............................................................. 280

Мулойим олим........................................................................................................... 281

Ота қудратли бўлса, ўғил ҳам қудратли бўладими?...................................................... 283

Оиладаги зўравонлик: сабаб ва оқибатлар.................................................................. 286

Порахўрлар психологияси .......................................................................................... 289

Афоризмлар .............................................................................................................. 292