Жазоир ёзувчиси Осиё Жаббор 1936 йилда туғилган. Болалиги иккинчи жаҳон уруши йилларига тўғри келади. Бу — араблар устидан ҳукмронлик авжига минган, Жазоир халҳи ўз эркини ўзи қўлга олмаса ортиқ ривожланиши мумкин эмаслигини англаб етган пайтлар эди. Кейинчалик ҳам бўлажак адиба қашшоқлик, саводсизлик, маҳаллий аҳоли устидан кулиш, зўравонлик қилиш, тарихни сохталаштириш, ҳаётни нотўғри талқин қилиш сингари шармандали, инсон шахсини таҳқирловчи ҳолларга гувоҳ бўлди. 1957 йилда ёзувчининг «Ташналик» романи, 1958 йилда «Сабрсизлар» романи, йигирма беш ёшида эса учинчн — «Янги дунё кишилари» романи босилиб чиқди. Бу асар озодлик учун кураш йилларидаги ҳаётни ҳаққоний бўёқларда акс эттиради...

Поль ЭЛЮАР «Ҳаммага аталган шеър»

Тоғнинг шундоққина ён бағрига жойлашган эски араб гузаридаги бир текис оқланган уйлар бир-бирига жуда ўхшаб кетади. Илгари бу ер ҳозир кенгайиб кетган шаҳарнинг бир чеккаси эди. Бадавлатроқ одамлар баҳор бошланиши биланоқ салқин жой излаб мевазор боғлар ва чашмалар атрофига жойлашиб оларди. Бу ерда ҳар бир ҳовли боши берк кўчага ўхшайди. Йўлга чиққан одам катта-кичик айланма кўчаларда адашиб қолади ва бундаги жамликдан ҳайратга тушиб тўхтайди. Сокинликни фақат девор ортидаги уй бекаларининг шивир-шивири ва оналари ёнида ўтиришга кўнмаган болаларнинг ора-сира чинқириғи бузади. Дақиқа сайин солдатлар бостириб келишлари мумкин, ана унда болаларини уйга киритишга ва остонадаёқ овозларини ўчириш учун оғизларини бекитишга фурсат етишмай қолади. Солдатлар ўтиб кетганда эса оналар болалари билан бирга тош ерга ёки тўшакка ўтирадилар ва ланг очиқ эшик орқали солдатлар пайдо бўлиши билан рўй берадиган воқеа — тоғларда бошланган жанг манзарасини соатлаб қилт этмай кузатадилар.

Йироқдаги жанглар садоси бир қарашда маҳкам беркитгандай кўринувчи бу хонадонларга ҳадемай етиб келарди. Эндиликда бу ёқларда ҳам урушни, узоқларда ўйналаётган улкан спектаклни кузатиб ўтириш одат тусига кирганди. Самодаги қора нуқтадай самолётларнинг чархпалак бўлиб учишию уларнинг орқасидан судралиб юрган оқ тутунлар пастдан нохос ёзилган жимжимадор, қадимги хатга ўхшаб кўринарди. Аммо бу нуқталар бир лаҳзада жондан жудо қилиши ҳам ҳеч гап эмасди...