Сайтимиздаги электрон китобларни 3 усулда ўқиш мумкин: kitobxon мобиль android-иловаси орқали, kitobxon windows-дастури орқали ёки сайтда онлайн равишда
БатафсилКетма-кетлик бўйича тавсия: сайтда қандай рўйхатдан ўтиш, сайтдаги шахсий ҳисобни қандай тўлдириш мумкин, керак бўлган китоб учун қандай тўловни амалга ошириш
БатафсилҲурматли муаллифлар: Сайтимизда асарларингиз жойлаштирилишини (ёки сайтдан ўчирилишини) истасангиз биз билан шартнома тузиш учун боғланишингизни сўраймиз
БатафсилАгар мен Ўзбекистонда бўлмасам, қандай қилиб китоб сотиб олишим мумкин?
Нима учун PDF-форматини юклаб ололмайман?
Интернетсиз китобни қандай ўқиш мумкин?
ва бошқа саволларингизга бизнинг жавобларимиз
2011
Ўзбек (кир)
520
978-9943-397-49-1
12500 сўм
Рейтинг |
Китоб компьютер лингвистикасида фойдаланиладиган математика фани қисмларини ҳам ўз ичига олган. У ўн йил давомида ЎзМУнинг ўзбек филология, хорижий филология факультетларида компьютер лингвистикаси дарсини ўқитиш ва механика-математика факультетидаги Компьютер лингвистикаси лабораториясида олиб борилган илмий ва татбиқий фаолият натижасида тўпланган тажрибаларга асосланган.
Кириш............................................................................................................................. 6
1 қисм. Анъанавий лингвистикага янгича қараш.............................................. 10
1- §. Лингвистикада глобаллашув, стандартлашув ва оптималлашув
жараёнлари......................................................................................................... 10
2 §. Ўзбек тили грамматикаси ҳақида қисқача маълумот............................. 12
3 §.Тилшунослик фанининг вазифалари ва унга
қўйиладиган талаблар...................................................................................... 14
4 §. Амалий лингвистикага танқидий ёндашув................................................. 19
2 қисм. Математик мантиқ асослари................................................................... 27
5 §. {0, 1} математика. Иккилик саноқ системаси. Матн, тасвир, овоз
кўринишидаги ахборотларни рақамлаштириш ва компьютерда
ишлаш.................................................................................................................. 27
Тасвирларни, овозларни, матнларни 0, 1 тилига ўтказиш............................ 27
6 §. Математик мантиққа кириш............................................................................ 37
7 §.Мантиқ функциялари. Элементар мантиқий амаллар ва уларнинг
хоссалари............................................................................................................ 38
Элементар мантиқ функциялари (амаллари)................................................... 41
Формулалар. Тенг кучли формулалар................................................................ 45
8 §. Мулоҳазаларни ҳисоблашнинг формал назарияси................................. 51
9 §. Аксиоматик назариялар ҳақида тасаввур.................................................. 52
3 қисм. Алгоритмлар назарияси ва дастурлаш асослари.............................. 53
10 §. Тўпламлар назарияси асослари................................................................. 53
Тўпламлар назариясининг асосий тушунчалари ............................................. 53
Тўпламлар устида амаллар................................................................................... 55
Асосий тенгликлар................................................................................................... 57
Муносабатлар. Бинар муносабат......................................................................... 58
Эквивалентлик муносабати................................................................................... 61
Функция тушунчаси. Функциялар суперпозицияси....................................... 62
11 §. Комбинаторика асослари.......................................................................... 64
Тўпламларни қўшиш, кўпайтириш, айириш, йиғиш қоидалэри.................. 64
Сўзлар сони масалалари..................................................................................... 6 6
Берилган алфавит ҳарфпаридан тузилиши мумкин булгаИ сўзлар
сонини аниқлаш масаласи........................................................................... 6 6
Ўрин алмаштиришлар сони масаласи............................................................. 6 6
Танлашлар сони масаласи.................................................................................. 67
Жойлаштиришлар сони масаласи.................................................................... 70
12 §. Графлар назарияси асослари.................................................................. 70
Оддий графлар. Таъриф ва мисоллар............................................................. 70
Дарахтлар................................................................................................................ 74
13 §. Математик статистика назарияси асослари......................................... 76
Эҳтимоллар назарияси фанининг предмети,
унинг асосий тушунчалари........................................................... .............. 76
Ҳодиса устида амаллар........................................................................ .............. 77
Ҳодисанинг эҳтимоли. Эҳтимолнинг классик таърифи................ .............. 78
Эҳтимолларни қўшиш, кўпайтириш теоремалари.
Тўла эҳтимол, Байес формулалари........................................... .............. 80
Эҳтимолларни кўпайтириш теоремалари. Боғлиқ ва эркги ҳоДИсалар81 Тасодифий миқдорлар ва уларнинг турлари. Дискрет тасодифии
миқдорнинг тақсимот қонуни.Типик тақсимотлар.................................. 83
Дискрет тасодифий миқдор эҳтимолларининг
тақсимот қонуни.............................................................................................. 8 3
Дискрет тасодифий миқдорнинг сонли характеристикалари..................... 84
ДТМнинг математик кутилиши............................................................................ 8 5
ДТМнинг дисперсияси.......................................................................................... 8 6
Математик статистика. Асосий тушунчалар.
Статистик тақсимот ва уни геометрик изоҳлаш..................................... 87
Математик статистика фанининг асосий тушунчалари............................... 87
Танланманинг турлари......................................................................................... 88
Танланманинг статистик тақсимоти.................................................................. 89
Тақсимотнинг эмпирик функцияси..................................................................... 00
Статистик тақсимотнинг полигон ва гистограммаси..................................... 01
Статистик тақсимотнинг танланма характеристикалари............. .............. 02
Танланма дисперсия............................................................................................. 0 3
14 §. Алгоритмлар назарияси асослари.......................................................... 06
Алгоритм тушунчаси ва унинг характерли хусусиятлари ........................... 9 6
Алгоритм тушунчасига аниқлик киритиш............................................................ 98
Ҳисобланувчи функциялар. Қисмий рекурсив функциялар.......................... 99
Тьюринг машиналари............................................................................................ 105
Тьюринг машинасида алгоритмни амалга ошириш...................................... 110
Алгоритмлар назариясининг асосий гипотезаси............................................ 111
2- §. Дастурлаш асослари............................................................................... 112
Стандарт функциялар........................................................................................... 116
Маълумотларнинг мантиқий тоифалари ......................................................... 116
Цикп операторлари. Параметрли цикл оператори........................................ 121
Цикп операторлари. Ререа! цикл оператори.................................................. 123
Цикп операторлари. \Л/М1е цикп оператори................................................... 124
Белгили ўзгарувчилар. Сбаг тоифаси............................................................... 125
Чизиқли массивлар.............................................................................................. 126
Белгили (символли) массивлар. Сатрлар..................................................... 129
Кўп ўлчамли массивлар...................................................................................... 132
Қисм дастур. Параметрсиз процедуралар.................................................... 133
С1оЬа1 ўзгарувчилар............................................................................................ 134
Қисм дастур. Параметрли қисм дастур............................................................ 135
Қисм дастур. Функциялар..................................................................................... 139
Рекурсия. Ўз-ўзини чақирувчи қисм дастурлар.............................................. 141
Файллар билан ишлаш. Тоифаланган файллар............................................ 142
Тоифаланган файллар билан ишловчи
процедура ва функциялар........................................................................... 144
Файллар билан ишлаш. Матнли файллар....................................................... 145
Тоифаланмаган файллар.................................................................................... 146
Маълумотларнинг мураккаб тоифалари. Ёзувлар....................................... 147
Бирлаштириш оператори..................................................................................... 149
4 қисм. Компьютер лингвистикаси..................................................................... 160
16 §. Ўзбек компьютер лингвистикаси: асослари,
муаммолари ва уларни ечиш йўллари..................................................... 160
17 §. Ўзбек тили грамматикаси ҳақида маълумот......................................... 162
Фонетика................................................................................................................... 162
Морфология............................................................................................................. 166
От............................................................................................................................... 167
Сифат........................................................................................................................ 171
Сон............................................................................................................................ 174
Феъл.......................................................................................................................... 176
Сифатдош............................................................................................................... 184
Равишдош................................................................................................................ 184
Ҳаракат номи........................................................................................................... 184
Феъл шакллари....................................................................................................... 184
Равиш........................................................................................................................ 185
Равиш шакллари.................................................................................................... 186
Олмош....................................................................................................................... 186
Олмош шакллари................................................................................................... 188
Кўмакчилар.............................................................................................................. 188
Кўмакчи шакллар.................................................................................................... 189
Боғловчилар............................................................................................................ 189
Юкламалар.............................................................................................................. 189
Модал сўзлар.......................................................................................................... 190
Ундов сўзлар........................................................................................................... 190
Тақлид сўзлар......................................................................................................... 191
Синтаксис................................................................................................................. 192
Гап.............................................................................................................................. 192
Гап бўлаклари......................................................................................................... 192
Эга.............................................................................................................................. 192
Кесим......................................................................................................................... 194
Эга-кесим мослашуви........................................................................................... 194
Аниқловчи................................................................................................................ 195
Тўлдирувчи.............................................................................................................. 195
Ҳол............................................................................................................................. 196
Мураккаб гап бўлакли содда гаплар................................................................. 198
Содда гап турлари................................................................................................ 1 99
Қўшма гап синтаксиси........................................................................................... 202
Эргаш гап турлари................................................................................................. 203
Қўшма гапларда замонлар мослашуви............................................................ 205
Мураккаб қўшма гаплар........................................................................................ 205
Қўчирма гап............................................................................................................. 205
Феълнинг шахссиз формаси билан ясаладиган синтактик комплекслар.
Гаплар синонимикаси.................................................................................... 205
Пунктуация............................................................................................................... 206
Нуқта.......................................................................................................................... 206
Нуқтали вергул........................................................................................................ 206
Вергул....................................................................................................................... 207
Икки нуқта................................................................................................................. 208
Тире........................................................................................................................... 208
Сўроқ.......................................................................................................................... 210
Ундов ........................................................................................................................ 210
Қавс............................................................................................................................ 210
Қўштирноқ................................................................................................................. 211
Матншунослик......................................................................................................... 212
18 §. Ўзбек тили маълумотлар базаси ва унинг
инглиз тилидаги муқобили............................................................................ 213
Фонетика.................................................................................................................... 214
Ўзбек тилидаги бўғинларнинг сони ва уларнинг муайян
хусусиятларига кўра таснифи...................................................................... 216
Морфология............................................................................................................. 219
Сўз туркумлари....................................................................................................... 219
Феъл........................................................................................................................... 219
Феъл шакллари....................................................................................................... 219
От ............................................................................................................................... 229
От шакллари............................................................................................................ 229
От шаклларининг ясалишида қўшимчалар ва
уларнинг ишлатилиши................................................................................... 230
Битта қўшимчали от шакллари........................................................................... 234
Иккита қўшимчали от шакллари......................................................................... 239
Кишилик олмошлари шакллари.......................................................................... 264
Кишилик олмошлари ясалишида қўшимчалар
ва уларнинг ишлатиши.................................................................................. 265
Битта қўшимчали кишилик олмоши шакллари............................................... 269
Иккита қўшимчали кишилик олмоши шакллари............................................. 272
Сон шакплари.......................................................................................................... 291
Сон шаклларининг ясалишида қўшимчалар ва
уларнинг ишлатилиши................................................................................... 292
Синтаксис................................................................................................................. 304
Эгасиз гаплар.......................................................................................................... 308
Нотенг қисмли қўшма гаплар............................................................................... 315
Лексикология........................................................................................................... 320
Иборалар.................................................................................................................. 320
Мақоллар.................................................................................................................. 321
Паронимлар............................................................................................................. 322
Кўп маъноли сўзлар (полисемантик сўзлар)................................................... 323
Синонимлар............................................................................................................. 324
Антонимлар.............................................................................................................. 327
Омонимлар.............................................................................................................. 329
Жаргон, аргон, вулгаризмлар............................................................................ 331
Шевалар................................................................................................................. 331
Жаргон, вулгар........................................................................................................ 332
Қарғишлар ............................................................................................................... 333
Дуолар....................................................................................................................... 333
19 §. Ўзбек ва инглиз тиллари грамматикасининг
қиёсий таҳлили................................................................................................ 334
Умумий сўроқ гаплар қиёси................................................................................. 339
Содда ва қўшма гаплар қиёси .......................................................................... 341
20 §. Эсперанто халқаро тили ҳақида қисқача маълумот............................ 342
Морфология............................................................................................................. 344
Феъл туркуми.......................................................................................................... 345
От туркуми............................................................................................................... 347
Сифат туркуми........................................................................................................ 348
Сон туркуми............................................................................................................. 348
Олмош туркуми....................................................................................................... 350
Равиш туркуми ....................................................................................................... 352
Сўз шакллари.......................................................................................................... 353
Суффикслар............................................................................................................ 354
Префикслар............................................................................................................. 355
Предлоглар.............................................................................................................. 356
Юкламалар.............................................................................................................. 359
Синтаксис................................................................................................................. 359
21 -§. Ўзбек тилининг ахборот услуби.............................................................. 365
Ўзбек тили ахборот услубининг изоҳли луғати ............................................. 366
Ўзбек тили ахборот услуби грамматикаси....................................................... 377
Сўз туркумлари....................................................................................................... 377
Феъл.......................................................................................................................... 377
От............................................................................................................................... 384
Сон ............................................................................................................................ 401
Ўзбек тили ахборот услуби хрестоматияси..................................................... 405
Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси............................................... 405
Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодекси............................................. 408
Ўзбекистон Республикасининг Қонуни.............................................................. 412
Иш юритиш.............................................................................................................. 413
Иш қоғозлари........................................................................................................... 413
Ариза......................................................................................................................... 413
Тавсифнома............................................................................................................. 413
Ишончнома............................................................................................................... 414
Маълумотнома........................................................................................................ 414
Таржимаи ҳол.......................................................................................................... 414
Меҳнат битими шартномаси................................................................................ 415
Шартнома................................................................................................................. 415
Таржимаи ҳол (С\/)................................................................................................. 416
Математика. 6-синф............................................................................................. 421
Масаланинг математик модели........................................................................ 421
Ички касалликлар .................................................................................................. 424
Миокардит................................................................................................................ 424
22- §. Ўзбек тили ахборот услубининг формал грамматикаси................. 428
Отнинг сўз ўзгартирувчи ва шакл ясовчи қўшимчалари................................ 430
Сифатнинг сўз ўзгартирувчи ва шакл ясовчи қўшимчалари....................... 430
Соннинг сўз ўзгартирувчи ва шакл ясовчи қўшимчалари.......................... 431
Олмошнинг сўз ўзгартирувчи ва шакл ясовчи қўшимчалари.................... 432
Равиш сўз ўзгартирувчи ва шакл ясовчи қўшимчалари............................. 434
Феъл функционал шаклларининг сўз ўзгартирувчи ва шакл ясовчи
қўшимчалари................................................................................................. 435
Феънинг сўз ўзгартирувчи ва шакл ясовчи қўшимчалари.......................... 436
Гап бўлакларининг формал ифодаланиши................................................... 438
Эга............................................................................................................................. 438
Кесим........................................................................................................................ 439
Аниқловчи............................................................................................................... 442
Тўлдирувчи............................................................................................................. 443
Ҳол............................................................................................................................ 444
Гап конструкцияларини формаллаштириш................................................... 445
23- §. Ўзбек тили ахборот услуби грамматикасининг аксиоматик
назарияси...................................................................................................... 450
24- §. Шарҳланган компьютер луғати алгоритми
ва дастури асослари .................................................................................. 468
25- §. Гапларни компьютерда таҳлил қилиш ва инглизча - ўзбекча
таржима алгоритмлари ва дастурлари асослари.................................... 471
26- §. Ўзбек тилига ўқитиш ва билимларни баҳолаш компьютер
дастурлари асослари...................................................................................... 474
27- §. Ўзбекча матнларни овозлаштириш алгоритми ва дастури
асослари............................................................................................................. 475
28- §. Компьютер лингвистикасининг ривожланиш истиқболи................ 477
5-қисм. «Компьютер лингвистикаси» фанидан талабалар билимини
баҳолаш учун саволлар ва тестлар............................................................ 478
«Компьютер лингвистикаси» фанидан
тест саволлари тизими................................................................................... 486